W poniedziałkowe popołudnie 16 stycznia w auli Bolesława Szabelskiego odbyło się z wielu powodów, wyjątkowe wydarzenie o nazwie Muzyka stąd. Incydentalne niegdyś koncerty, na których prezentowano dorobek artystyczny wykładowców Akademii Muzycznej w Katowicach powoli przeistaczają się w coraz częstsze wydarzenia. Cieszy fakt, że nie tylko czołowe nazwiska śląskich kompozytorów pojawiają się na afiszach koncertowych, a muzyka innych twórców ma okazję pobrzmiewać w katowickiej Alma Mater.
Five Letters to the Beautiful Knight Wojciecha Stępnia to cykl pieśni, którego kolejne elementy miały swoje premiery początkiem 2021 roku w popularnym serwisie internetowym ze względu na “ograniczenia pandemiczne”. Kompozycja została zaprezentowana w innym, dopuszczonym przez kompozytora, aparacie wykonawczym. Oprócz świetnego barytona Macieja Bartczaka, zapewne ze względów praktycznych violę da gamba “zastąpił” klawesyn (wyk. Maurycy Raczyński), co pozwoliło spojrzeć na kompozycję Stępnia z zupełnie innej perspektywy. Wszelkie patopoje czy inne zastosowane zwroty retoryczne, w kontekście języka muzycznego kompozytora, brzmiały niezwykle spójnie oraz naturalnie. Można pokusić się o tezę, że Stępień w swoich kompozycjach uprawia trubaduizm na nowo odkryty, a może raczej na nowo stosowany. Przejawia się on tematyce, gatunku, formie oraz zastosowanych środkach wyrazowych, nawiązujących do epok z pogranicza średniowiecza i renesansu, które kompozytor przekłada w oryginalny sposób na własny język muzyczny. Podobnych cech można doszukać się w operze kameralnej Czarne lustro, w której średniowieczna tematyka oraz balladowa narracja stanowiły punkt wyjściowy do szerokorozumianej pracy kompozytorskiej.
Kolejnym utworem wykonanym tego popołudnia była Muzyka lustrzana na fortepian i elektronikę, skomponowana przez Stanisława Bromboszcza w 2008 roku. Przy fortepianie zasiadła Małgorzata Mokrus – pianistka, dysponująca niezliczoną paletą barw dźwięków. Potężne brzmienia znane m.in. z szymanowskich kreacji wykorzystała w pełni we fragmentach o wzmożonej ekspresji, której w tym utworze nie brakuje. Forma kompozycji wydawała się czerpać z tytułu. Jeszcze więcej lustrzaności wykazywały motywy, często zniekształcone, jakby ukazane na nierównych kawałkach pękniętego zwierciadła. W osiągnięciu tego efektu niebagatelną rolę odegrała elektronika, którą Bromboszcz posługuje się z wielką precyzją. Przestrzenności dodała projekcja kwadrofoniczna, czyniąca z kompozycji detalistyczną ucztę.
Two Songs Marty Kleszcz to dwie pieśni skomponowane w 2021 roku do dwóch poematów Jamesa Joyce’a. Przepełnione niesamowitą dozą subtelnego erotyzmu zostały okraszone przez kompozytorkę muzyką delikatną i pełną ulotności. Obie kreacje tekstu pieśni, choć skontrastowane pod wieloma względami, wypływały jakby z nurtu impresjonizmu. Malowniczość wypływała przede wszystkim z wielobarwnych motywów fortepianowych, powtarzanych w różnych modalnych konfiguracjach.
Koncert interesujący pod wieloma względami domknęła muzyczna interpretacja trzech poematów Joyce’a autorstwa Wojciecha Stępnia, zawartych w cyklu pod tytułem Wind Whines. Ukazana w nich miłość w otoczeniu ciemności, bólu i śmierci idealnie wpasowuje się w ciemne fortepianowe akordy. Stępień operuje bogatą retoryką muzyczną, która w różnych quasi-tonalnych i bitonalnych refleksach współtworzy ponury muzyczny krajobraz.
Muzyka stąd ukazała ogromną różnorodność i potencjał wypływający z wyobraźni śląskich twórców. Wszechogarniające wrażenie pozwalające twierdzić, że kultura wyższa po “lockdownowych nokautach” stanęła na równe nogi napawa optymizmem i pozwala z niecierpliwością oczekiwać kolejnych koncertów z muzyką stąd.
Marcin Wójcik
Wydział Instrumentalny
Wydział Kompozycji, Dyrygentury, Teorii i Edukacji Muzycznej
M U Z Y K A S T Ą D
STANISŁAWBROMBOSZCZ
MARTAKLESZCZ
WOJCIECHSTĘPIEŃ
wystąpili:
Maciej Bartczak – baryton
Stanisław Bromboszcz – fortepian, elektronika
Małgorzata Mokrus – fortepian
Maurycy Raczyński – klawesyn
Marcin Trzęsiok – słowo
program koncertu i teksty utworów:
https://pl.wojciechstepien.com/post/muzyka-st%C4%85d-16-01-2023-teksty
0 komentarzy